Κάθε χρόνο στην Ευρώπη πραγματοποιούνται εκατομμύρια ιατρικές πράξεις που σώζουν ζωές: μεταγγίσεις αίματος, μεταμοσχεύσεις ιστών και κυττάρων, αλλά και θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Μέχρι σήμερα, η ασφάλεια αυτών των διαδικασιών βασιζόταν σε ευρωπαϊκές οδηγίες και εθνικούς νόμους.
Πλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει το βήμα σε ένα νέο, εναρμονισμένο πλαίσιο: ένας κανονισμός που θεσπίζει άμεσα εφαρμοστέους κανόνες, με στόχο υψηλότερα και πιο συνεπή πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας σε όλα τα κράτη-μέλη.
Η πρώτη κίνηση έγινε από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), το οποίο παρουσίασε νέες τεχνικές κατευθυντήριες οδηγίες για την πρόληψη της μετάδοσης του HIV μέσω ουσιών ανθρώπινης προέλευσης (SoHO – Substances of Human Origin). Πρόκειται για την απαρχή μιας σειράς οδηγιών που θα καλύπτουν κρίσιμους τομείς, ώστε να διασφαλίζεται ότι ασθενείς και λήπτες έχουν τη μέγιστη δυνατή προστασία.
Τι αλλάζει με τον νέο κανονισμό
Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2024/1938, δίνει στο ECDC ενισχυμένη αρμοδιότητα: να μετατρέπει τις πιο πρόσφατες επιστημονικές αποδείξεις σε ενιαίες, εφαρμόσιμες συστάσεις σε όλη την Ευρώπη. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες οδηγίες που απαιτούσαν εθνική μεταφορά, οι νέοι κανόνες ισχύουν αυτόματα, εξασφαλίζοντας ταχύτερη και πιο συνεπή εφαρμογή.
Οι νέες οδηγίες για τον HIV εστιάζουν σε:
- Σαφή κριτήρια ελέγχου και πρόληψης για αιμοδότες, δότες ιστών και κυττάρων, καθώς και για θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
- Ενσωμάτωση σύγχρονων τεχνικών διάγνωσης και μοριακού ελέγχου (όπως τα τεστ νουκλεϊκού οξέος – NAT), που μειώνουν δραστικά το «παράθυρο» ανίχνευσης του ιού.
- Διαχείριση νέων προκλήσεων, όπως οι αυξανόμενες μετακινήσεις πληθυσμών, που περιπλέκουν την πολυπλοκότητα στην πρόληψη μεταδιδόμενων λοιμώξεων.
Ένα νέο δίχτυ προστασίας
Η προσέγγιση αυτή δεν αφορά μόνο τους άμεσους λήπτες αίματος ή μοσχευμάτων. Σύμφωνα με το ECDC, το νέο πλαίσιο προστατεύει εξίσου και τα παιδιά που γεννιούνται μέσω υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, εξασφαλίζοντας ότι οι ουσίες ανθρώπινης προέλευσης που χρησιμοποιούνται πληρούν τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα ασφάλειας.
Η εκπόνηση των οδηγιών έγινε σε συνεργασία με κορυφαίους επιστήμονες, ενώ θα ακολουθήσουν ανάλογα έγγραφα και για άλλους παθογόνους παράγοντες. Στόχος είναι η δημιουργία ενός «ζωντανού» συστήματος, που θα μπορεί να προσαρμόζεται γρήγορα στις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις.
Η μεγάλη εικόνα
Για τους ασθενείς, οι αλλαγές αυτές σημαίνουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις θεραπείες που λαμβάνουν. Για τα συστήματα υγείας, ένα κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο που θα περιορίσει τις ανισότητες μεταξύ των χωρών και θα ενισχύσει τη συνεργασία. Για την επιστημονική κοινότητα, την ευκαιρία να δουν τις ανακαλύψεις τους να ενσωματώνονται γρήγορα σε πρακτική πολιτική.
Όπως σημειώνουν οι ειδικοί, πρόκειται για μια σημαντική τομή στη δημόσια υγεία της Ευρώπης: ένα βήμα από τα αποσπασματικά συστήματα σε ένα ενοποιημένο, δυναμικό και διαρκώς εξελισσόμενο πλαίσιο ασφάλειας.
Διαβάστε επίσης
Εγκρίθηκε ενέσιμη θεραπεία για την πρόληψη του HIV στις ΗΠΑ – Θα χορηγείται 2 φορές τον χρόνο
Μακριά από τον στόχο μείωσης των λοιμώξεων η Ευρώπη – SOS για 5 ασθένειες εκπέμπει το ECDC
