Ο καρκίνος τραχήλου της μήτρας παραμένει ένα από τα πιο σημαντικά παραδείγματα επιτυχούς πρόληψης στην ογκολογία. Η εφαρμογή του τεστ Παπανικολάου και, πιο πρόσφατα, του εμβολίου κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση της συχνότητας και σε υψηλά ποσοστά επιβίωσης (πάνω από 90%), όταν διαγιγνώσκεται έγκαιρα.
Ωστόσο, η συζήτηση για την επόμενη μέρα των γυναικών που έχουν νικήσει τον καρκίνο του τραχήλου είναι περιορισμένη. Νέα έρευνα από το MUSC Hollings Cancer Center, δημοσιευμένη στο JAMA Network Open, φωτίζει έναν κίνδυνο που έως τώρα δεν είχε αποτυπωθεί επαρκώς: τον καρκίνο του πρωκτού.
Για τις ανάγκες της μελέτης, οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία περισσότερων από 85.000 γυναικών με διάγνωση καρκίνου τραχήλου, παρακολουθώντας τες για σχεδόν 50 χρόνια μέσω του εθνικού προγράμματος καταγραφής καρκίνου SEER, ώστε να εξακριβώσουν πόσες ανέπτυξαν στη συνέχεια καρκίνο του πρωκτού και πότε εμφανίστηκε.
Τα αποτελέσματα ήταν ξεκάθαρα. Κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης περιόδου καταγράφηκαν 64 περιπτώσεις, με συνολικό ποσοστό εμφάνισης 7,8 περιστατικά ανά 100.000 ανθρωπο-έτη (σ.σ. ένα ανθρωπο-έτος αντιστοιχεί σε έναν χρόνο παρακολούθησης ενός ατόμου), σχεδόν διπλάσιο σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Το ρίσκο διαφοροποιούνταν ανάλογα με την ηλικία και το χρονικό διάστημα από την αρχική διάγνωση.
Στις γυναίκες ηλικίας 65 έως 74 ετών, τα ποσοστά ξεπέρασαν το όριο των 17 περιστατικών ανά 100.000, το οποίο διεθνώς θεωρείται κριτήριο για την καθιέρωση τακτικού ελέγχου. Αξιοσημείωτο είναι ότι πάνω από τις μισές περιπτώσεις σε αυτή την ηλικιακή ομάδα εμφανίστηκαν 15 και πλέον χρόνια μετά τη διάγνωση καρκίνου του τραχήλου.
«Η μελέτη μάς δείχνει ότι ο κίνδυνος δεν εξαφανίζεται αλλά στην πραγματικότητα αυξάνεται με την ηλικία και με την πάροδο του χρόνου», σημειώνει ο επικεφαλής ερευνητής Δρ. Haluk Damgacioglu.
«Γνωρίζουμε εδώ και καιρό ότι τόσο ο καρκίνος του τραχήλου όσο και ο καρκίνος του πρωκτού προκαλούνται από τον HPV, τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων», δηλώνει ο Δρ. Ashish Deshmukh, συν-συγγραφέας. «Αυτό που δεν ήταν εντελώς κατανοητό είναι το πώς αυτός ο κοινός παράγοντας κινδύνου μπορεί να συνδέει τις δύο νόσους στη διάρκεια της ζωής μιας γυναίκας».
Γιατί υπάρχει καθυστέρηση; Διότι οι καρκίνοι που σχετίζονται με τον HPV συχνά χρειάζονται χρόνια ή και δεκαετίες για να εκδηλωθούν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ιός μπορεί να παραμένει αδρανής ή να έχει εξαπλωθεί από άλλο σημείο του σώματος.
Τι σημαίνει για την κλινική πράξη
Μέχρι σήμερα, ο έλεγχος για καρκίνο του πρωκτού συστήνεται μόνο σε ειδικές ομάδες υψηλού κινδύνου (όπως φορείς HIV, λήπτες μεταμοσχεύσεων και γυναίκες με ιστορικό καρκίνου του αιδοίου). Οι γυναίκες με ιστορικό καρκίνου τραχήλου δεν περιλαμβάνονται σε αυτές τις κατευθυντήριες οδηγίες.
Τα νέα στοιχεία υποδεικνύουν ότι ίσως χρειάζεται αναθεώρηση. «Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι οι γυναίκες που είχαν καρκίνο του τραχήλου πριν από χρόνια θα πρέπει να θεωρούνται υποψήφιες για τακτικό έλεγχο για καρκίνο του πρωκτού», υπογραμμίζει ο Δρ. Damgacioglu.
Ο Δρ. Deshmukh προσθέτει ότι «δεν έχουμε τους πόρους να ελέγξουμε τους πάντες, αλλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα δεδομένα στρατηγικά. Ο έλεγχος βάσει κινδύνου διασφαλίζει ότι βοηθούμε εκείνους που το χρειάζονται περισσότερο». Αξίζει να σημειωθεί ότι αν και ο έλεγχος για τον συγκεκριμένο καρκίνο δεν είναι τόσο συνηθισμένος όσο για άλλους τύπους, υπάρχουν αξιόπιστες μέθοδοι, όπως η κυτταρολογική πρωκτού και η πρωκτοσκόπηση.
Η έρευνα με μια ματιά
- Δείγμα: 85.524 γυναίκες με καρκίνο τραχήλου (1975 έως 2021)
- Κρούσματα καρκίνου του πρωκτού: 64
- Συνολική επίπτωση: 7,8/100.000 ανθρωπο-έτη
- Υψηλότερος κίνδυνος: γυναίκες 65–74 ετών
Διαβάστε επίσης
Καρκίνος Τραχήλου Μήτρας: Τέσσερα βήματα που μειώνουν τον κίνδυνο νόσου
Αυτός είναι ο πιο συχνά σεξουαλικά μεταδιδόμενος ιός – Τα εμβόλια που προστατεύουν
Καρκίνος τραχήλου: Πόσο προστατεύει ο εμβολιασμός κατά του HPV τις ευπαθείς ομάδες
