Η σεξουαλική συμπεριφορά αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την απόκτηση και τη μετάδοση σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ), καθιστώντας την κατανόηση των κοινωνικών και συμπεριφορικών παραμέτρων κρίσιμη για την πρόληψη και τον έλεγχό τους. Τα δεδομένα που συλλέγονται, κυρίως μέσω ερευνών, παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για τα πρότυπα σεξουαλικής συμπεριφοράς και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ διαφορετικών πληθυσμιακών ομάδων.
Στην Ευρώπη, περιοδικές έρευνες για τη σεξουαλική υγεία παρακολουθούν τις τάσεις αυτές εδώ και αρκετά χρόνια. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) χαρτογράφησε πρόσφατα τις έρευνες που διεξήχθησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και το Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ 2019 και 2024, με στόχο την αξιολόγηση της διαθεσιμότητας και της χρησιμότητας των δεδομένων. Η διαδικασία περιλάμβανε αναζητήσεις σε επιστημονικές βάσεις δεδομένων και διαβουλεύσεις με το δίκτυο STI του ECDC, ενώ στη συνέχεια αναλύθηκαν τα διαθέσιμα στοιχεία για την κατανόηση των σεξουαλικών συμπεριφορών.
Η χαρτογράφηση κατέγραψε 35 αντιπροσωπευτικές έρευνες, εκ των οποίων οι 31 ήταν επαναλαμβανόμενες, συμπεριλαμβανομένων της έρευνας για τη συμπεριφορά των μαθητών σε θέματα υγείας (HBSC), της Εθνικής Έρευνας για τις Σεξουαλικές Συμπεριφορές και τον Τρόπο Ζωής (Natsal) στο Ηνωμένο Βασίλειο, της UngKAB στη Σουηδία και της Έρευνας για το Σεξ κάτω των 25 ετών στις Κάτω Χώρες. Ορισμένες από αυτές ήταν ακόμη σε εξέλιξη κατά τη στιγμή της χαρτογράφησης.
Η ανάλυση των στοιχείων ανέδειξε ανησυχητικές τάσεις: Δεδομένα από τις HBSC και άλλες έρευνες στην Εσθονία, τις Κάτω Χώρες και τη Σουηδία δείχνουν πιθανή μείωση της χρήσης προφυλακτικών μεταξύ των νέων ηλικίας 15-25 ετών. Στις χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ και το Ηνωμένο Βασίλειο, η χρήση προφυλακτικών κατά την τελευταία σεξουαλική επαφή φαίνεται να μειώνεται σταθερά, σύμφωνα με τις αναφορές των 15χρονων μαθητών τα έτη 2014, 2018 και 2022.
Ωστόσο, η συγκρισιμότητα των δεδομένων παραμένει πρόκληση, καθώς διαφορές στην ορολογία, τις ερωτήσεις και το σχεδιασμό των ερευνών μεταξύ χωρών και χρονικών περιόδων περιορίζουν τις διασταυρούμενες αναλύσεις. Παράγοντες όπως οι περιορισμένοι πόροι, οι κοινωνικοπολιτισμικές διαφορές και το υψηλό κόστος διεξαγωγής εκτεταμένων ερευνών επηρεάζουν επίσης τη συνέπεια των στοιχείων.
Η χαρτογράφηση του ECDC υπογραμμίζει τη σημασία των δεδομένων για τη σεξουαλική συμπεριφορά στην πρόληψη των ΣΜΝ και την ανάγκη για πιο εναρμονισμένες και συγκρίσιμες μεθόδους συλλογής στοιχείων. Οι ειδικοί τονίζουν ότι η βελτίωση του σχεδιασμού των ερευνών, η χρήση κοινών ορισμών και βασικών δεικτών, καθώς και η διευκόλυνση της ανταλλαγής δεδομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μπορούν να ενισχύσουν την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα των στρατηγικών πρόληψης των ΣΜΝ σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Διαβάστε επίσης
Το «χάπι της επόμενης μέρας» που γλιτώνει από τα σεξουαλικά νοσήματα
Γονόρροια: Τριπλασιάστηκαν σε 3 χρόνια τα κρούσματα στην Ελλάδα
Σεξουαλικά νοσήματα: Γιατί η κολπίτιδα αποτελεί «σιωπηλό» παράγοντα κινδύνου για χλαμύδια
