Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι μία από τις πιο επιθετικές μορφές καρκίνου, με περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές και υψηλά ποσοστά θνησιμότητας. Πρόσφατες έρευνες υποδεικνύουν ότι το κάπνισμα αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου, με τους ακριβείς μηχανισμοί, ωστόσο, να παρέμεναν ασαφείς. Μία νέα μελέτη ρίχνει φως στον τρόπο με τον οποίο οι τοξίνες του καπνού επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα και επιταχύνουν την ανάπτυξη όγκων.
Συγκεκριμένα, στην έρευνα εξηγείται γιατί οι καπνιστές έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του παγκρέατος και γιατί παρουσιάζουν χειρότερα αποτελέσματα σε σύγκριση με μη καπνιστές. Οι ερευνητές από το University of Michigan Health Rogel Cancer Center κατά τη διάρκεια της μελέτης, η οποία δημοσιεύτηκε στο Cancer Discovery, εντόπισαν έναν συγκεκριμένο τύπο κυττάρου που ανταποκρίνεται σε περιβαλλοντικές τοξίνες, όπως αυτές που περιέχονται στα τσιγάρα. Όταν οι τοξίνες προσδένονται σε αυτά τα κύτταρα, προκαλείται απελευθέρωση μιας πρωτεΐνης, της ιντερλευκίνης-22 (IL-22), η οποία οδηγεί σε επιθετική ανάπτυξη όγκων σε ποντίκια με καρκίνο του παγκρέατος.
Η περαιτέρω ανάλυση αποκάλυψε έναν υπερ-κατασταλτικό τύπο ανοσοκυττάρου που ενισχύει αυτή την αντίδραση, ενώ ταυτόχρονα εμποδίζει το ανοσοποιητικό σύστημα να καταπολεμήσει την ανάπτυξη του όγκου.
Οι ερευνητές ξεκίνησαν χορηγώντας, μία χημική ουσία που βρίσκεται στα τσιγάρα και σε άλλες περιβαλλοντικές τοξίνες σε ποντίκια με όγκους παγκρέατος, προκειμένου να μελετήσουν την επίδρασή της στην IL-22.
Προηγούμενη έρευνα είχε δείξει ότι η IL-22 παίζει ρόλο στο μικροπεριβάλλον των παγκρεατικών όγκων. Ένας εξειδικευμένος υποδοχέας που βρίσκεται σε κύτταρα που παράγουν IL-22 προσδένεται σε χημικές ουσίες, όχι σε φυσικές πρωτεΐνες του οργανισμού, καθιστώντας λογικό πρώτο βήμα την εξέταση της επίδρασης της καρκινογόνου ουσίας στην IL-22.
«Αλλάζει δραματικά τη συμπεριφορά των όγκων. Αυξάνονται σημαντικά, κάνουν μεταστάσεις σε όλο το σώμα. Ήταν πραγματικά εντυπωσιακό», δήλωσε ο Dr. Timothy L. Frankel, συν-διευθυντής του Rogel and Blondy Center for Pancreatic Cancer και καθηγητής Χειρουργικής Ογκολογίας στο Michigan Medicine. Στη συνέχεια, η ομάδα διερεύνησε τον μηχανισμό που οδηγούσε σε αυτή την επιταχυνόμενη ανάπτυξη όγκου. Επιβεβαίωσαν ότι σε ποντίκια χωρίς ανοσοποιητικό σύστημα, οι χημικές τοξίνες δεν προκαλούσαν ανάπτυξη όγκου, υποδεικνύοντας ότι η καρκινογόνος ουσία δρα μέσω του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ακολούθως, ανακάλυψαν ότι η IL-22 συμβάλλει στην παραγωγή Τ-ρυθμιστικών κυττάρων, τύπος κυττάρων που συνδέεται με αυτοάνοσες διαταραχές αλλά δεν είχε συσχετιστεί προηγουμένως με τον καρκίνο του παγκρέατος.
«Αυτά τα T-ρυθμιστικά κύτταρα μπορούν τόσο να παράγουν IL-22 όσο και να καταστέλλουν έντονα οποιαδήποτε ανοσοαπόκριση. Είναι μια διπλή επίθεση. Όταν αφαιρέσαμε όλα τα T-reg κύτταρα από τα ποντίκια, αντιστράφηκε πλήρως η δυνατότητα της χημικής ουσίας των τσιγάρων να επιτρέπει την ανάπτυξη του όγκου», εξήγησε ο Frankel.
Τα αποτελέσματα επιβεβαιώθηκαν και σε ανθρώπινα ανοσοκύτταρα καθώς και σε κύτταρα ασθενών με καρκίνο του παγκρέατος. Πράγματι, οι καπνιστές με καρκίνο του παγκρέατος είχαν περισσότερα T-reg κύτταρα από τους μη καπνιστές.
Επιπλέον, οι ερευνητές έδειξαν ότι ένας αναστολέας που εμποδίζει τη δράση της χημικής ουσίας των τσιγάρων ήταν αποτελεσματικός στη συρρίκνωση των όγκων.
«Αν καταφέρουμε να αναστείλουμε αυτά τα υπερ-κατασταλτικά κύτταρα, μπορεί να ενεργοποιηθεί ξανά η φυσική ανοσοαπόκριση. Αυτό θα μπορούσε να ενισχυθεί περαιτέρω με τις υπάρχουσες ανοσοθεραπείες, οι οποίες δεν λειτουργούν αποτελεσματικά κατά του καρκίνου του παγκρέατος, λόγω του κατασταλτικού ανοσοποιητικού περιβάλλοντος», δήλωσε ο Frankel.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την αξιολόγηση της δυνατότητας χρήσης ενός φαρμάκου που αναστέλλει αυτήν την περιβαλλοντική τοξίνη ή αποκλείει αυτό το σηματοδοτικό μονοπάτι. Επιπλέον, τα αποτελέσματα υποδηλώνουν την ανάγκη εξατομικευμένης θεραπείας με βάση την έκθεση των ασθενών στον καπνό των τσιγάρων.
«Ενδέχεται να χρειάζεται διαφορετική προσέγγιση στη θεραπεία καπνιστών που αναπτύσσουν καρκίνο του παγκρέατος», ανέφερε ο Frankel, συμπληρώντας πως «δεν υπάρχει αξιόπιστη μέθοδος προληπτικού ελέγχου, αλλά οι καπνιστές θα πρέπει να ενημερώνονται για τα συμπτώματα και να εξετάζουν την παραπομπή σε κλινική υψηλού κινδύνου».
Ο ίδιος συμβουλεύει πως άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παγκρέατος ή άλλες παγκρεατικές φλεγμονώδεις παθήσεις θα πρέπει να αποφεύγουν το κάπνισμα.
Η μελέτη αυτή προσφέρει κρίσιμες γνώσεις για τον ρόλο του καπνίσματος στον καρκίνο του παγκρέατος, υποδεικνύοντας ότι οι τοξίνες του καπνού όχι μόνο προάγουν την ανάπτυξη όγκων αλλά και καταστέλλουν την αντι-καρκινική ανοσοαπόκριση μέσω των T-ρυθμιστικών κυττάρων. Η ανακάλυψη ανοίγει τον δρόμο για νέα φαρμακευτικά μέσα και εξατομικευμένες στρατηγικές πρόληψης και θεραπείας για καπνιστές και υψηλού κινδύνου ασθενείς.
Διαβάστε επίσης
Κόκκινο κρέας κατά του καρκίνου; Δύο επιστήμονες εξηγούν νέα αμφιλεγόμενη έρευνα
Παχυσαρκία: Με ποια μορφή αιματολογικού καρκίνου συνδέεται – Οι ομάδες υψηλού κινδύνου
