Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις (Traumatic Brain Injur – TBI) αποτελούν έναν από τους πιο συχνούς λόγους επίσκεψης στα επείγοντα, συνήθως ως αποτέλεσμα τροχαίων, πτώσεων, αθλητικών τραυματισμών ή άλλων ατυχημάτων. Μέχρι σήμερα, η ιατρική φροντίδα επικεντρωνόταν κυρίως στην άμεση ανάρρωση και όχι στη δια βίου επιτήρηση.
Σύμφωνα με νεότερα επιστημονικά στοιχεία, όμως, ένας τέτοιος τραυματισμός -ειδικά αν είναι σοβαρός- μπορεί να έχει συνέπειες που εκδηλώνονται (πολλά) χρόνια αργότερα.
Συγκεκριμένα, μεγάλη αμερικανική μελέτη με τη συμμετοχή του Mass General Brigham, του Northwestern University, του University of California, του University of Texas Health Science Center και του University of Missouri, που δημοσιεύτηκε στο JAMA Network Open, δείχνει πως όσοι έχουν υποστεί μέτρια ή σοβαρή κάκωση στο κεφάλι διατρέχουν σαφώς αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν κακοήθη όγκο στον εγκέφαλο μέσα στα επόμενα χρόνια.
Παλαιότερες έρευνες σε βετεράνους πολέμων στο Ιράκ και το Αφγανιστάν είχαν διαπιστώσει αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικών όγκων, μετά από σχετικό τραυματισμό. Στον γενικό πληθυσμό, όμως, τα δεδομένα ήταν ασαφή και συχνά αντικρουόμενα.
Η ομάδα ανέλυσε στοιχεία από 151.358 ενήλικες στις ΗΠΑ, συγκρίνοντας άτομα με σχετικό ιστορικό, χωρίς τέτοιο τραύμα. Το συμπέρασμα ήταν ξεκάθαρο: Όσοι είχαν υποστεί μέτρια ή σοβαρή κάκωση παρουσίαζαν 67% μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο στον εγκέφαλο σε σχέση με τους υπόλοιπους.
«Θεωρώ ότι τα εν λόγω αποτελέσματα είναι ανησυχητικά», δήλωσε ο Δρ. Saef Izzy, νευρολόγος και επικεφαλής της μελέτης. «Η εγκεφαλική κάκωση είναι κάτι περισσότερο από ένα παροδικό πρόβλημα. Πρόκειται για μια χρόνια κατάσταση με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Η νέα σύνδεση με κακοήθεις όγκους καθιστά σαφές ότι απαιτείται συστηματική και μακροχρόνια παρακολούθηση των ασθενών. Υπενθυμίζεται ότι αυτοί οι τραυματισμοί έχουν ήδη συσχετιστεί και με καρδιαγγειακές παθήσεις».
Δεν αφορά σε όλους τους τραυματισμούς
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ήπιες κακώσεις, όπως αυτές που προκαλούνται από απλή διάσειση ή χτύπημα χωρίς απώλεια αισθήσεων, δεν συνδέθηκαν με αυξημένο ρίσκο. Οι ερευνητές κατέληξαν στο ότι μόνο οι σοβαρότερες περιπτώσεις -που συνοδεύονται συχνά από απώλεια αισθήσεων ή ανάγκη νοσηλείας- σχετίζονταν με την πιθανότητα εμφάνισης.
Στην πράξη, το 0,6% των ατόμων που είχε στο ιστορικό του σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση εμφάνισε κακοήθη όγκο μέσα σε 3 έως 5 χρόνια, έναντι 0,4% στην ομάδα ελέγχου.
Γιατί συμβαίνει αυτό
Η μελέτη δεν αποδεικνύει ότι οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις «προκαλούν» καρκίνο, αλλά εντοπίζει μια σαφή στατιστική συσχέτιση. Ο μηχανισμός παραμένει ασαφής, όμως οι επιστήμονες προτείνουν κάποιες εξηγήσεις:
- Ένας σοβαρός τραυματισμός μπορεί να προκαλέσει χρόνια φλεγμονή και κυτταρικές αλλαγές, που, σε βάθος χρόνου, ευνοούν την ανάπτυξη κακοήθειας.
- Το «ουλώδες» περιβάλλον που δημιουργείται από το τραύμα μπορεί να ενισχύσει την κυτταρική αστάθεια.
- Ορισμένοι τύποι κυττάρων μπορεί να αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται υπερβολικά, ως απόκριση στο τραύμα.
Συμπέρασμα
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η συνολική προδιάθεση παραμένει χαμηλή. Ωστόσο, επειδή οι εγκεφαλικοί όγκοι είναι συχνά επιθετικοί και σπανίως εντοπίζονται έγκαιρα, είναι σημαντικό να υπάρχει μακροπρόθεσμη παρακολούθηση όσων έχουν υποστεί σοβαρή κάκωση.
«Δεν υποστηρίζουμε ότι κάθε άτομο με σχετικό ιστορικό θα εμφανίσει καρκίνο. Αλλά είναι ένα εύρημα που μας οδηγεί στο να σκεφτούμε πιο σοβαρά τη μακροχρόνια φροντίδα των ασθενών», εξήγησε ο Δρ. Sandro Marini, νευρολόγος και συν-συγγραφέας της μελέτης.
Μελλοντικές αναλύσεις θα μπορούσαν να δείξουν αν υπάρχει σχέση ανάμεσα στο σημείο του τραυματισμού και στην περιοχή όπου αναπτύσσεται ο όγκος. Παράλληλα, οι επιστήμονες σκοπεύουν να μελετήσουν πιο συστηματικά ασθενείς με επαναλαμβανόμενα τραύματα, όπως συχνές πτώσεις.
Διαβάστε επίσης
Όγκοι εγκεφάλου: Σύστημα τεχνητής νοημοσύνης κάνει διάγνωση σε 2′
