Παρότι η παγκόσμια ακολουθία ρεκόρ θερμοκρασιών φαίνεται να σταματά, τουλάχιστον προσωρινά, η Ευρώπη τον φετινό Ιούλιο βίωσε έντονα καιρικά φαινόμενα που επιβεβαιώνουν τις δραματικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Ακραίοι καύσωνες, πλημμύρες και εκτεταμένες πυρκαγιές έπληξαν πολλές περιοχές, ενώ η επιστημονική κοινότητα προειδοποιεί ότι τέτοια φαινόμενα θα εντείνονται όσο δεν περιορίζονται τα αέρια του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα.
Ο Ιούλιος του 2025 ήταν ο τρίτος θερμότερος που έχει καταγραφεί παγκοσμίως, σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus (C3S) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρότι ήταν κατά 0,27°C πιο δροσερός από τον θερμότερο Ιούλιο του 2023 και κατά 0,23°C πιο δροσερός από τον δεύτερο θερμότερο Ιούλιο του 2024, οι θερμοκρασίες του περασμένου μήνα ήταν 1,25°C υψηλότερες από τον μέσο όρο της προβιομηχανικής περιόδου (1850–1900). Πρόκειται, μάλιστα, για μόλις τον τέταρτο μήνα τα τελευταία 25 χρόνια που δεν ξεπέρασε το κρίσιμο όριο των 1,5°C.
Όπως αναφέρεται στο Euronews, ο διευθυντής του Copernicus, Carlo Buontempo, δήλωσε ότι η πρόσφατη περίοδος παγκόσμιων ρεκόρ θερμοκρασιών «έχει τελειώσει -προς το παρόν», όμως αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι η υπερθέρμανση έχει σταματήσει. Αντιθέτως, «συνεχίσαμε να παρατηρούμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε φαινόμενα όπως η ακραία ζέστη και οι πλημμύρες».
Αν δεν περιοριστούν άμεσα οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, πρόσθεσε, θα πρέπει να προετοιμαστούμε για ακόμη πιο ακραίες καταστάσεις.
Πρωτοφανείς θερμοκρασίες στη βόρεια και νότια Ευρώπη
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο Ιούλιος κατατάσσεται ως ο τέταρτος θερμότερος μήνας που έχει καταγραφεί. Σε επιμέρους περιοχές όμως, οι θερμοκρασίες έσπασαν κάθε προηγούμενο ρεκόρ. Η Φιννοσκανδία -που περιλαμβάνει τις σκανδιναβικές χώρες, τη Φινλανδία και περιοχές της Ρωσίας -σημείωσε τις μεγαλύτερες αποκλίσεις από τον μέσο όρο θερμοκρασίας.
Στη Νορβηγία, ένας μετεωρολογικός σταθμός εντός του Αρκτικού Κύκλου κατέγραψε θερμοκρασίες άνω των 30°C για 13 συνεχόμενες ημέρες, ενώ ο Ιούλιος συνολικά ήταν ο τρίτος θερμότερος στη χώρα από το 1901, με μέσες θερμοκρασίες 2,8°C υψηλότερες από τα κανονικά επίπεδα. Μάλιστα, το δεκαπενθήμερο μεταξύ 12 και 25 Ιουλίου ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ. Στο ίδιο μήκος κύματος και στη Φινλανδία, οι θερμοκρασίες ξεπέρασαν τους 30°C για τρεις συνεχόμενες εβδομάδες -η μεγαλύτερη τέτοια περίοδος από τότε που ξεκίνησαν οι μετρήσεις το 1961, και κατά 50% μακρύτερη από το προηγούμενο ρεκόρ.
Η νοτιοανατολική Τουρκία κατέγραψε νέο εθνικό ρεκόρ θερμοκρασίας στις 25 Ιουλίου, όταν το θερμόμετρο στο Σιλόπι άγγιξε τους 50,5°C. Το τουρκικό Υπουργείο Περιβάλλοντος ανέφερε ότι συνολικά 132 μετεωρολογικοί σταθμοί στη χώρα σημείωσαν ιστορικές τιμές για τον μήνα, με κάποιες μετρήσεις να ξεπερνούν ακόμη και κατά 12°C τους εποχιακούς μέσους όρους. Την ίδια στιγμή, στην Ισπανία, η ζέστη αποδείχθηκε φονική, με 1.060 θανάτους να αποδίδονται στον καύσωνα του Ιουλίου, μια αύξηση της τάξης του 57% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Πλημμύρες και ακραίες βροχοπτώσεις
Ο Ιούλιος δεν ήταν μόνο μήνας καύσωνα. Σε πολλές περιοχές της Ευρώπης, οι βροχοπτώσεις ξεπέρασαν κατά πολύ τον μέσο όρο, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα. Στη νότια Γαλλία και το Παρίσι, οι έντονες βροχές οδήγησαν σε πλημμύρες, ενώ στην Ιταλία καταγράφηκαν κατολισθήσεις και πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή του Πιεμόντε και στη Ρώμη. Στην Ισπανία, στα μέσα Ιουλίου, καταρρακτώδεις βροχές έπληξαν την Καταλονία και περιοχές κοντά στη Βαρκελώνη, όπου μέσα σε λίγες ώρες έπεσαν έως και 10 εκατοστά νερού, προκαλώντας σημαντικές ζημιές.
Αντίθετα, περιοχές όπως η Ελληνοτουρκική Συνοριακή Περιοχή, τα Βαλκάνια, οι ακτές της Μαύρης Θάλασσας και η νότια Γαλλία αντιμετώπισαν πιο ξηρές από το συνηθισμένο συνθήκες, γεγονός που επιδείνωσε τον κίνδυνο πυρκαγιών.
Πυρκαγιές και θαλάσσια κύματα ζέστης
Η παρατεταμένη ξηρασία σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες οδήγησαν σε εκτεταμένες πυρκαγιές κυρίως στη νότια Ευρώπη. Στην Ισπανία, στα τέλη του Ιουλίου, μαίνονταν πολλές ταυτόχρονες εστίες, ενώ στην Πορτογαλία είχαν ήδη καταγραφεί πάνω από 3.000 πυρκαγιές μέχρι τα μέσα του μήνα, με 10.768 εκτάρια γης να έχουν καεί, αριθμός τριπλάσιος σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρυσι. Συνολικά, στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι στιγμής φέτος έχουν καεί περισσότερα από 353.000 εκτάρια, πάνω από το διπλάσιο της έκτασης που είχε καεί την αντίστοιχη περίοδο το 2024.
Βέβαια, δεν ήταν μόνο η ξηρά που υπέφερε. Οι θάλασσες της Ευρώπης βίωσαν θερμικά κύματα, με τη Νορβηγική Θάλασσα, τη Βόρεια Θάλασσα και περιοχές του Βόρειου Ατλαντικού να καταγράφουν ρεκόρ θερμοκρασιών επιφανείας. Η Μετεωρολογική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου ανέφερε ότι στα νότια παράλια της χώρας επικρατούσε «σημαντική θαλάσσια καύσωνα» -όρος που αναφέρεται σε ανώμαλα υψηλές θερμοκρασίες της θάλασσας για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Αντίστοιχο φαινόμενο παρατηρήθηκε και στην Αλγκάρβε της Πορτογαλίας από τις 28 Ιουνίου έως τις 9 Ιουλίου, όπου οι θερμοκρασίες έφτασαν έως και τους 25,1°C, τιμές ασυνήθιστα υψηλές για την εποχή, σύμφωνα με την εθνική ναυτιλιακή αρχή.
Διαβάστε επίσης
Ζέστη: Το απλό κόλπο που μετατρέπει τον ανεμιστήρα σε κλιματιστικό στο λεπτό
Ισπανία: Πάνω από 1.000 θάνατοι τον Ιούλιο μπορούν να αποδοθούν στον καύσωνα
Η υπερθέρμανση του πλανήτη απειλεί και τη γονιμότητα – Οι επιπτώσεις σε άνδρες και γυναίκες
