Περίπου πέντε εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ/ΕΟΧ) με χρόνια ηπατίτιδα Β ή C – μείζονες αιτίες ηπατικής νόσου και καρκίνου – με την πλειονότητα να μην γνωρίζει ότι νοσεί. Αυτό αποκαλύπτουν τα στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας, υπογραμμίζοντας τη συνεχιζόμενη πρόκληση που θέτει η ιογενής ηπατίτιδα για τη δημόσια υγεία.
Πρόσφατες εκτιμήσεις του ECDC αποκαλύπτουν ότι περίπου 3,2 εκατομμύρια άνθρωποι στην ΕΕ/ΕΟΧ ζουν με χρόνια ηπατίτιδα Β, ενώ 1,8 εκατομμύρια πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα C. Οι λοιμώξεις αυτές συμβάλλουν σε περίπου 50.000 θανάτους ετησίως -15.000 από ηπατίτιδα Β και 35.000 από ηπατίτιδα C- ενώ οι θάνατοι από καρκίνο του ήπατος που συνδέονται με ιογενείς ηπατίτιδες συνεχίζουν να αυξάνονται.
Είναι ανησυχητικό ότι πάνω από το 65% των ατόμων με ηπατίτιδα Β και το 62% των ατόμων με ηπατίτιδα C παραμένουν αδιάγνωστα και, συνεπώς, χωρίς θεραπεία, γεγονός που τους θέτει σε αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή ηπατική νόσο και καρκίνο του ήπατος.
Επείγουσα έκκληση για δράση
Η Marieke van der Werf, επικεφαλής του Τμήματος για τις Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις, τους Αιματογενείς Ιούς και τη Φυματίωση στο ECDC, τόνισε την κρίσιμη ανάγκη να ενταθούν οι προσπάθειες πρόληψης και ελέγχου: «Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας, πρέπει να τονίσουμε τον επείγοντα χαρακτήρα της κλιμάκωσης των προσπαθειών για την πρόληψη και τη διαχείριση της ιογενούς ηπατίτιδας. Με 50.000 αποτρέψιμους θανάτους κάθε χρόνο και αυξανόμενη θνησιμότητα από καρκίνο του ήπατος, η πρόληψη μέσω εμβολιασμού, διευρυμένων εξετάσεων και έγκαιρης πρόσβασης σε θεραπεία είναι απαραίτητη για μια πιο υγιή και ανθεκτική Ευρώπη».
Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης
Οι χρόνιες ηπατίτιδες Β και C συχνά εξελίσσονται «σιωπηρά», προκαλώντας ηπατική βλάβη επί χρόνια, χωρίς συμπτώματα, μέχρι να εμφανιστούν προχωρημένες επιπλοκές, όπως κίρρωση του ήπατος ή καρκίνος. Όσο περισσότερο χρόνο παραμένουν αδιάγνωστες οι λοιμώξεις, τόσο μεγαλύτερη είναι η επιβάρυνση της υγείας των ατόμων και των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Η έγκαιρη διάγνωση και η πρόσβαση στη φροντίδα είναι, επομένως, ζωτικής σημασίας για να σταματήσει η μετάδοση και να αποφευχθούν πολλοί θάνατοι.
Τα προγράμματα εμβολιασμού κατά της ηπατίτιδας Β στην παιδική ηλικία και οι πρωτοβουλίες για την πρόληψη της μετάδοσης από τη μητέρα στο παιδί έχουν μειώσει σημαντικά τη συχνότητα εμφάνισης της ηπατίτιδας Β, ιδίως στους νεότερους πληθυσμούς σε ολόκληρη την ΕΕ/ΕΟΧ. Ωστόσο, οι πρόσφατες αυξήσεις των αναφερόμενων κρουσμάτων οξείας ηπατίτιδας Β ενδέχεται να υποδηλώνουν αύξηση της μετάδοσης, υπογραμμίζοντας την ανάγκη διατήρησης ολοκληρωμένων στρατηγικών πρόληψης.
Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών για το 2030 αποσκοπούν στην εξάλειψη της ιογενούς ηπατίτιδας ως απειλής για τη δημόσια υγεία με την επίτευξη στόχων, όπως η διάγνωση του 90% των ατόμων που ζουν με χρόνια ηπατίτιδα Β και C, η θεραπεία του 80% των επιλέξιμων ατόμων, η μείωση των νέων λοιμώξεων κατά 90% και η μείωση των θανάτων που σχετίζονται με την ηπατίτιδα κατά 65%.
Παρά τις δεσμεύσεις αυτές, τα τρέχοντα δεδομένα αποκαλύπτουν ότι η ΕΕ/ΕΟΧ δεν βρίσκεται σε καλό δρόμο: Πολλές λοιμώξεις παραμένουν αδιάγνωστες και οι θάνατοι που σχετίζονται με την ηπατίτιδα, συμπεριλαμβανομένης της θνησιμότητας από καρκίνο του ήπατος, δεν έχουν μειωθεί. Απαιτείται άμεση και ισχυρή δράση για την επίτευξη των στόχων.
Συστάσεις του ECDC για την αντιμετώπιση της ιογενούς ηπατίτιδας
Το ECDC προτρέπει τις αρχές δημόσιας υγείας σε ολόκληρη την ΕΕ/ΕΟΧ να δώσουν προτεραιότητα στα ακόλουθα μέτρα:
- Εξασφάλιση υψηλής εμβολιαστικής κάλυψης κατά της ηπατίτιδας Β, μέσω προγραμμάτων παιδικού εμβολιασμού και στοχευμένου εμβολιασμού για ομάδες υψηλού κινδύνου.
- Βελτίωση της πρόσβασης σε εξετάσεις για την έγκαιρη και ακριβή διάγνωση της ηπατίτιδας Β και C.
- Υποστήριξη προγραμμάτων μείωσης της βλάβης για τα άτομα που κάνουν ενέσιμη χρήση ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένης της παροχής καθαρών βελονών, εποπτευόμενων εγκαταστάσεων κατανάλωσης ναρκωτικών και πρόσβασης σε εξετάσεις και θεραπεία.
- Καθιέρωση σαφών διαδρομών προς τη φροντίδα και τη θεραπεία, αξιοποιώντας αποτελεσματικές θεραπείες, που μπορούν να αποτρέψουν την εξέλιξη της νόσου και να μειώσουν τις επιπλοκές, όπως ο καρκίνος του ήπατος.
- Παροχή προσβάσιμης, προσαρμοσμένης φροντίδας σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου με βάση τις ειδικές ανάγκες τους.
Η αντιμετώπιση αυτών των προτεραιοτήτων είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση του φορτίου της ιογενούς ηπατίτιδας και την προστασία της δημόσιας υγείας σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Διαβάστε επίσης
Ηπατίτιδα Α: Σημαντική αύξηση κρουσμάτων σε 4 ευρωπαϊκές χώρες – Η θέση της Ελλάδας
Δέκα ερωτήσεις για την ηπατίτιδα C στα παιδιά – Γονείς ενημερωθείτε
Ηπατίτιδα: Από τη σιωπή στην πρόληψη – Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης
