Γράφει ο κ. Γιάννης Πούρης, Βιολόγος Msc, Phd, Αποσπασμένος Καθηγητής στο Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
Οι μύκητες είναι παντού γύρω μας — στο έδαφος, στα φυτά, στο φαγητό, ακόμη και μέσα στο ανθρώπινο σώμα. Ορισμένοι είναι ωφέλιμοι, άλλοι επικίνδυνοι. Η σωστή και έγκαιρη αναγνώρισή τους είναι κρίσιμη, τόσο για την υγεία όσο και για το περιβάλλον. Μέχρι σήμερα, οι ειδικοί στη μυκητολογία βασίζονταν σε μικροσκόπια και γενετικές αναλύσεις, διαδικασίες που απαιτούν χρόνο, εξοπλισμό και εξειδίκευση. Όμως μια νέα ελληνική επιστημονική πρόταση αλλάζει το τοπίο: η FungID.
Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό λογισμικό που χρησιμοποιεί Τεχνητή Νοημοσύνη για την αναγνώριση ειδών μυκήτων με βάση τα χρώματα που σχηματίζουν οι αποικίες τους όταν καλλιεργούνται σε ειδικά θρεπτικά μέσα. Η τεχνική αυτή, γνωστή ως χρωμογενής ανάλυση, εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι κάθε είδος παράγει συγκεκριμένες χρωστικές, δημιουργώντας μοναδικά «δακτυλικά αποτυπώματα» χρώματος.
Η ομάδα των Ελλήνων ερευνητών χρησιμοποίησε ένα σύνολο 269 φωτογραφιών από δέκα διαφορετικά είδη μυκήτων, τα οποία είχαν ήδη ταυτοποιηθεί με μοριακές τεχνικές. Μέσω ενός εξελιγμένου αλγορίθμου βαθιάς μάθησης (Convolutional Neural Network), η FungID «εκπαιδεύτηκε» να αναγνωρίζει τα χαρακτηριστικά κάθε αποικίας, καταφέρνοντας να αναγνωρίσει με ακρίβεια έως και 90%, ορισμένα είδη.
Αν και ακόμα βρίσκεται σε πιλοτικό στάδιο, η FungID έχει ήδη πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα. Μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για βιολόγους, γεωπόνους, γιατρούς, αλλά και εκπαιδευτικούς, προσφέροντας έναν πιο γρήγορο, οικονομικό και φιλικό τρόπο αναγνώρισης μυκήτων. Η εφαρμογή διαθέτει εύχρηστο περιβάλλον, επιτρέποντας στον χρήστη να εισάγει φωτογραφίες μυκήτων και να λάβει άμεσα ταυτοποιήσεις με πιθανότητες επιτυχίας.
Παρόλο που η μοριακή ταυτοποίηση παραμένει το «χρυσό πρότυπο» στη μυκητολογία, η FungID μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά, κυρίως σε περιβάλλοντα όπου δεν υπάρχει άμεση πρόσβαση σε εξειδικευμένα εργαστήρια. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι στόχος τους είναι να βελτιώσουν το σύστημα με μεγαλύτερα σύνολα δεδομένων και να το καταστήσουν διαθέσιμο ως διαδικτυακή εφαρμογή στο μέλλον.
Η FungID δεν αποτελεί απλώς ένα εργαλείο αναγνώρισης — είναι ένα παράδειγμα του πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να ενσωματωθεί στις βιολογικές επιστήμες, προσφέροντας λύσεις με πρακτική και κοινωνική αξία. Σε μια εποχή όπου οι επιδημίες μυκητιάσεων αυξάνονται, ιδιαίτερα σε ευάλωτους πληθυσμούς, τέτοια εργαλεία μπορεί να κάνουν τη διαφορά.
Διαβάστε επίσης
Η επόμενη απειλή για την υγεία δεν θα είναι ιός – Ο ρόλος της κλιματικής αλλαγής
