«Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι project πληροφορικής -αποτελεί βαθιά μεταρρύθμιση του συστήματος» επεσήμανε η Άννα Διαμαντοπούλου, Πρόεδρος του ΔΙΚΤΥΟΥ, μιλώντας στο πάνελ με θέμα την «Ψηφιακή Επανάσταση στην Υγεία: Καινοτομία, Προκλήσεις και Ευκαιρίες», εξηγώντας ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός «δεν περιορίζεται στην τεχνολογία, αλλά είναι μια αλλαγή στην προσέγγιση της πρόληψης και της εξατομίκευσης, να μπορούμε να προσεγγίσουμε κάθε ασθενή με διαφορετικό τρόπο, να κάνουμε έρευνα και να αναπτύξουμε νέα φάρμακα χάρη στην ενσωμάτωση της πληροφορικής. Επιπλέον, αφορά στη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας και την αξιολόγησή τους μέσω δεδομένων και έρευνας. Η πληροφορική είναι ένα βασικό, αλλά όχι το μόνο, στοιχείο».
Ανάγκη για στρατηγικό σχεδιασμό και συγκεκριμένα βήματα
Η κ. Διαμαντοπούλου τόνισε την ανάγκη στρατηγικού σχεδιασμού, πέρα από μια απλή λίστα έργων. «Το Υπουργείο Υγείας έχει ανακοινώσει 29 έργα ψηφιακού μετασχηματισμού, με το πιο σημαντικό να είναι η διασύνδεση όλων των υπηρεσιών υγείας, από τα νοσοκομεία μέχρι την εξυπηρέτηση των ασθενών. Από αυτά, 19 βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά το βασικό έργο της διασύνδεσης είναι ακόμα σε εξέλιξη. Έχουν περάσει πέντε χρόνια και απομένει περίπου ενάμισης χρόνος για την ολοκλήρωσή του. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός απαιτεί στρατηγικό σχεδιασμό και όχι μόνο μεμονωμένες ενέργειες» επεσήμανε.
Σύμφωνα με την ίδια, η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή απαιτεί από το Υπουργείο Υγείας συγκεκριμένα βήματα, όπως:
- νέες ειδικότητες, (αναλυτές δεδομένων, μηχανικούς ιατρικής τεχνολογίας, συμβούλους τηλεϊατρικής, ειδικούς κυβερνοασφάλειας). «Σήμερα, το Υπουργείο Υγείας διαθέτει μια υπηρεσία ηλεκτρονικής διακυβέρνησης με μόλις δέκα άτομα, κανένα από τα οποία δεν είναι εξειδικευμένο στην ψηφιακή υγεία»
- επανεκπαίδευση του προσωπικού
- λαϊκή ψηφιακή επιμόρφωση: «Πώς θα έρθει ο μέσος πολίτης σε επαφή με την ψηφιακή υγεία και τα νέα εργαλεία, αν δεν επενδύσουμε στην επιμόρφωσή του; Η εμπειρία από άλλες χώρες δείχνει ότι η λαϊκή ψηφιακή επιμόρφωση είναι απαραίτητη. Δεν αρκεί μόνο η πρακτική εφαρμογή ή η χρήση νέων εργαλείων».
Η κ. Διαμαντοπούλου μίλησε για μια ολιστική προσέγγιση, που περιλαμβάνει εκπαίδευση, κατάρτιση και στρατηγικό σχεδιασμό. Επιπλέον, υπογράμμισε την ανάγκη για νέο θεσμικό πλαίσιο για την κυβερνοασφάλεια, τη διαχείριση δεδομένων, τη δημιουργία και τη χρήση αλγορίθμων. «Ο φάκελος υγείας είναι σημαντικός αλλά, χωρίς αυτό το πλαίσιο, ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν μπορεί να προχωρήσει αποτελεσματικά».
Δεν είμαστε έτοιμοι για την τεχνητή νοημοσύνη
«Δεν είμαστε έτοιμοι για την επέλαση της τεχνητής νοημοσύνης, δεν πρέπει να ωραιοποιούμε τα πράγματα. Μπορούμε όμως να προχωρήσουμε, όπως κάνουν πολλές χώρες, ακόμα και μικρότερες, που αξιοποιούν τις δυνατότητές τους» απάντησε η κ. Διαμαντοπούλου σε σχετικό ερώτημα του Γιώργου Ευγενίδη. Υποστήριξε, όπως και η κ. Τσούμα, ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός απαιτεί οριζόντια υποστήριξη, ωστόσο «κανένα υπουργείο δεν μπορεί να προχωρήσει στη μεταρρύθμιση χωρίς τη δική του δομή, με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ανάγκες του». Από τα έργα που έχουν ολοκληρωθεί και μπορούν να φανούν σε μεγάλη κλίμακα, η κ. Διαμαντοπούλου ξεχωρίζει την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, που ξεκίνησε το 2010, και τις πολιτικές πρόληψης.
Στη συνέχεια, η κ. Διαμαντοπούλου εξήγησε γιατί πρέπει να κατανοήσουμε τη σημασία του ψηφιακού μετασχηματισμού για τους πολίτες, την οικονομία και την οργάνωση των νοσοκομείων. «Μετά από 12 χρόνια ενασχόλησης με τις ψηφιακές μεταρρυθμίσεις, μπορώ να πω ότι [ως ΔΙΚΤΥΟ] έχουμε σημαντικά αποτελέσματα» ανέφερε και επικαλέστηκε ένα πιλοτικό πρόγραμμα πρόληψης στη νότια Αγγλία, όπου ένα μεγάλο νοσοκομείο σε μια περιφέρεια περίπου 600.000 ανθρώπων, έχει δώσει σε όλους τους κατοίκους και εν δυνάμει ασθενείς ένα μικρό στικάκι.
«Μία φορά το μήνα, το χρησιμοποιούν για εξέταση ούρων, βγάζουν φωτογραφία τα δεδομένα στο στικάκι και τα στέλνουν στο νοσοκομείο. Εκεί, με χρήση τεχνητής νοημοσύνης, αναλύονται τα δεδομένα και ειδοποιούνται οι πολίτες που παρουσιάζουν πρόβλημα. Έτσι, εντόπισαν έγκαιρα όσους είχαν προβλήματα υγείας, μείωσαν τους θανάτους, τα ποσοστά νεφρικής ανεπάρκειας, μείωσαν τα μικροβιολογικά εργαστήρια, ενώ βελτιώθηκε ο προϋπολογισμός του νοσοκομείου και εξοικονομήθηκαν πόροι». Αυτό, τόνισε, σημαίνει ότι υπάρχει εθνική στρατηγική, διασύνδεση του κεντρικού υπουργείου με τα νοσοκομεία, το νοσοκομείο έχει ψηφιακό σύστημα που διασυνδέεται με τους πολίτες, και τεχνητή νοημοσύνη για την επεξεργασία των δεδομένων.
Έξι χρόνια στον ψηφιακό τομέα είναι ένας αιώνας
Αναφορικά με το αν οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας πιθανώς δυσκολευτούν αρχικά να προσαρμοστούν, η κ. Διαμαντοπούλου σχολίασε ότι αντιμετωπίζουν πολύ πιο σύνθετες προκλήσεις, όπως η έλλειψη προσωπικού στα νοσοκομεία, όχι μόνο σε ιατρούς αλλά και σε άλλες ειδικότητες. «Αν δεν γίνει μια ουσιαστική μεταρρύθμιση στην υγεία, με αλλαγή στον χάρτη υγείας, ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας και διασύνδεση όλων αυτών, τότε θα έχουμε απλώς μια λίστα έργων χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα».
«Στην Ευρώπη, και όχι μόνο, υπάρχουν μικρότερες χώρες, όπως η Ουρουγουάη, με λιγότερες οικονομικές δυνατότητες, οι οποίες έχουν κάνει θαύματα» ανέφερε η κ. Διαμαντοπούλου, περνώντας στην κριτική που ασκείται σήμερα στην κυβέρνηση για την αργοπορία της. «Είναι πολύ μεγάλο το διάστημα. Έξι χρόνια στον ψηφιακό τομέα είναι ένας αιώνας.»
Δείτε το βίντεο του τρίτου πάνελ με θέμα «Ψηφιακή Επανάσταση στην Υγεία: Καινοτομία, Προκλήσεις και Ευκαιρίες»
