*Το κείμενο υπογράφει η Δρ. Σταματούλα Τσικρικά, Πρόεδρος Ομάδας Προαγωγής Υγείας, Ιατρικής Εκπαίδευσης και Διακοπής Καπνίσματος Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Πρόεδρος Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας, Γραμματέας UEMS Πνευμονολογικού Τμήματος
Με τον καπνό του τσιγάρου στο εσωτερικό ενός αυτοκινήτου, ο κίνδυνος από το παθητικό κάπνισμα πολλαπλασιάζεται αυξητικά. Κανείς πλέον δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της οδήγησης και μάλιστα όταν υπάρχουν ως συνεπιβάτες ανήλικοι, πρόκειται για έναν από τους πιο σοβαρούς αλλά και συχνά παραβλεπόμενους τρόπους παθητικής έκθεσης. Όμως, παρά τις σαφείς επιστημονικές αποδείξεις και νομοθετικές κυρώσεις, πολλοί οδηγοί/καπνιστές εξακολουθούν να καπνίζουν μέσα στο αυτοκίνητο, ακόμα και με παιδιά στο πίσω κάθισμα.
Σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, η συγκέντρωση των τοξικών ουσιών του καπνού μέσα στο όχημα δύναται να φτάσει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Έχει παρατηρηθεί ότι ακόμη και με ανοιχτά παράθυρα, η συγκέντρωση των καρκινογόνων ουσιών μέσα στο όχημα παραμένει σε επίπεδα έως και 20 φορές υψηλότερα από τα όρια ασφαλείας που προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).
Αν και όλοι επηρεάζονται σε αυτές τις συγκεντρώσεις, τα μικρά παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, λόγω της μικρότερης αναπνευστικής τους χωρητικότητας και της ανάπτυξης των πνευμόνων τους. Επιπρόσθετα, έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν λόγω της έκθεσης σε παθητικό κάπνισμα, αυξημένο κίνδυνο βρογχικού άσθματος, ωτίτιδες, λοιμώξεις του αναπνευστικού, ενώ για τα βρέφη έχει αναφερθεί το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου νεογνών (SIDS).
Αν και η Ευρωπαϊκή νομοθεσία ανά χώρα διαφέρει σημαντικά και δεν υπάρχει εναρμονισμένο ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο, παρόλα αυτά αρκετά κράτη μέλη έχουν ήδη προχωρήσει στην εφαρμογή αυστηρών μέτρων.
Στην Ελλάδα, ο αντικαπνιστικός νόμος 4633/2019 περιλαμβάνει ρητή απαγόρευση του καπνίσματος σε αυτοκίνητα όπου επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών. Σύμφωνα με τον νόμο, ο οδηγός φέρει την πρωταρχική ευθύνη, ακόμα και αν δεν είναι ο ίδιος ο καπνιστής, Το πρόστιμο ανέρχεται στα 1.500 ευρώ, ενώ αν το όχημα είναι ταξί ή δημόσιας χρήσης, το πρόστιμο διπλασιάζεται σε 3.000 ευρώ. Παράλληλα, προβλέπεται αφαίρεση της άδειας οδήγησης για έναν μήνα.
Στην ελληνική πραγματικότητα, παρότι ο νόμος θεωρείται αυστηρός, η πρακτική εφαρμογή του είναι άκρως προβληματική. Οι έλεγχοι είναι σποραδικοί, κυρίως σε αστικά κέντρα, ενώ σε επαρχιακές περιοχές είναι σχεδόν ανύπαρκτοι. Για το λόγο αυτό, η έλλειψη σταθερής ενημέρωσης του κοινού έχει οδηγήσει πολλούς πολίτες να αγνοούν την ύπαρξη του μέτρου.
Το κάπνισμα σε αυτοκίνητο με παιδιά είναι όχι μόνο μια επιβλαβής συνήθεια, αλλά και μια πράξη ηθικά και νομικά καταδικαστέα. Η επιστήμη είναι σαφής, η κοινωνία σταδιακά οφείλει να αφυπνίζεται μέσω της ενημέρωσης, αλλά και οι κυβερνήσεις πρέπει να εφαρμόσουν τους νόμους που ήδη υπάρχουν. Το κάπνισμα είναι μια προσωπική επιλογή. Η έκθεση των παιδιών στον καπνό όμως δεν είναι.
Διαβάστε επίσης
Σε ποια χώρα σημειώνεται μεγάλη μείωση του καπνίσματος στους νέους – Τι ισχύει για τους 50χρονους
Κάπνισμα στην εγκυμοσύνη: Πώς επηρεάζει την υγεία των παιδιών – Οι πιο ευάλωτοι απόγονοι
Εναλλακτικά καπνικά προϊόντα και νομοθεσία μπορούν να κάνουν τη διαφορά στην υγεία των καπνιστών
