Μια οικογενειακή εξόρμηση στην Κόστα Ρίκα μετατράπηκε σε ομαδική περιπέτεια υγείας για 12 Αμερικανούς τουρίστες, όταν όλοι τους εμφάνισαν συμπτώματα μυκητίασης μετά από επίσκεψη σε σπηλιά με νυχτερίδες. Το περιστατικό καταγράφεται σε μελέτη των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), η οποία δημοσιεύεται στο Morbidity and Mortality Weekly Report.
Η πολυμελής οικογένεια, από πολιτείες των ΗΠΑ όπως η Τζόρτζια, το Τέξας και η Ουάσιγκτον, επισκέφθηκε τις σπηλιές Venado στην περιοχή Arenal της Κόστα Ρίκα την παραμονή των Χριστουγέννων 2024. Καθώς διέσχιζαν στενά περάσματα και περνούσαν από χώρους γεμάτους με περιττώματα νυχτερίδων, ήρθαν σε άμεση επαφή με τον μύκητα Histoplasma capsulatum, ο οποίος τους ακολούθησε πίσω στις ΗΠΑ. Η ιστοπλάσμωση, η λοίμωξη που προκαλεί, προσβάλλει κυρίως τους πνεύμονες και μπορεί να μιμείται κοινές ιογενείς ή βακτηριακές λοιμώξεις, καθιστώντας τη συχνά δύσκολη στη διάγνωση -ιδίως όταν δεν λαμβάνεται υπόψη το περιβαλλοντικό ιστορικό του ασθενούς.

Photo: Shutterstock
Η «αόρατη» λοίμωξη που εκδηλώθηκε αργότερα
Από τα 13 μέλη της οικογένειας, μόνο το ένα που δεν συμμετείχε στην εξερεύνηση της σπηλιάς έμεινε υγιές. Οι υπόλοιποι 12 εμφάνισαν, 8 έως 19 ημέρες μετά, συμπτώματα όπως πονοκέφαλο, πυρετό, μυαλγίες, δύσπνοια, νυχτερινές εφιδρώσεις και στομαχικές διαταραχές -τυπικά σημάδια της ιστοπλάσμωσης. Η ασθένεια προκύπτει όταν κάποιος εισπνεύσει σπόρια του μύκητα από μολυσμένο έδαφος, κυρίως σε περιοχές με περιττώματα πτηνών ή νυχτερίδων. Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις η λοίμωξη είναι ήπια, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, ειδικά σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα ή βρέφη.
Παρά τη σοβαρότητα της κατάστασης, οι πρώτες διαγνώσεις ήταν λανθασμένες. Έξι από τους ασθενείς ζήτησαν ιατρική βοήθεια, χωρίς όμως να αναφερθεί το πρόσφατο ταξίδι τους. Κάποιοι έλαβαν αντιβιοτικά, άλλοι κορτικοστεροειδή -θεραπείες που όχι μόνο δεν ωφελούν αλλά ενδέχεται να επιδεινώσουν μυκητιασικές λοιμώξεις. Ένας ενήλικας ασθενής νοσηλεύτηκε με αρχική διάγνωση πιθανής νεοπλασίας στον πνεύμονα. Μόνο όταν οι γιατροί πληροφορήθηκαν για το ταξίδι του, στράφηκαν προς την ιστοπλάσμωση ως πιθανή αιτία. Ο ασθενής έλαβε αντιμυκητιασική αγωγή με ιτρακοναζόλη και παρουσίασε βελτίωση. Έως και 28 ημέρες μετά την έκθεση, και τα 12 μέλη της οικογένειας που είχαν προσβληθεί παρουσίαζαν πλήρη ανάρρωση ή σημαντική κλινική βελτίωση, σε συμφωνία με την τυπική εξέλιξη της ήπιας έως μέτριας μορφής ιστοπλάσμωσης.
Οι εξετάσεις επιβεβαίωσαν 1 επιβεβαιωμένη περίπτωση, 8 πιθανά κρούσματα και 3 ύποπτα, με βάση τον ορισμό του Συμβουλίου Κρατικών και Εδαφικών Επιδημιολόγων (CSTE). Ενδεικτικό είναι ότι ορισμένοι ασθενείς είχαν αρνητικά τεστ, τα οποία θεωρήθηκαν πιθανά ψευδώς αρνητικά, λόγω της χαμηλής ευαισθησίας των εξετάσεων σε ήπιες περιπτώσεις.
Μήνυμα επαγρύπνησης για γιατρούς και ταξιδιώτες
Οι σπηλιές Venado είχαν συνδεθεί με προηγούμενη επιδημία ιστοπλάσμωσης το 1998–1999, όταν είχε ανιχνευθεί ο μύκητας σε περιττώματα νυχτερίδων εντός της σπηλιάς. Η πρόσφατη έξαρση οδήγησε τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων να εκδώσουν σχετική ειδοποίηση, ενώ σε συνεργασία με την κυβέρνηση της Κόστα Ρίκα και την αμερικανική πρεσβεία στη χώρα, λαμβάνονται μέτρα για την ενημέρωση των επισκεπτών και την εισαγωγή προειδοποιητικών σημειώσεων στα τουριστικά έντυπα.
Η εν λόγω περίπτωση λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το ταξιδιωτικό ιστορικό σε περιπτώσεις άτυπης πνευμονίας ή ανεξήγητης κακουχίας. Παράλληλα, όσοι έχουν επισκεφθεί σπηλιές και εμφανίζουν σχετικά συμπτώματα, καλούνται να αναζητήσουν ιατρική αξιολόγηση και να αναφέρουν οποιαδήποτε πρόσφατη δραστηριότητα σε περιβάλλον που περιλαμβάνει ενδεχόμενο βιολογικό κίνδυνο.
Διαβάστε επίσης
Ο δυνητικά θανατηφόρος μύκητας που εξαπλώνεται στην Ευρώπη – Απειλεί εκατομμύρια ανθρώπους
Τα 8 πιο επικίνδυνα βακτήρια στον κόσμο: Ποια είναι και πού βρίσκονται
Άσκηση ανίχνευσης ανθεκτικών μικροβίων σε 869 εργαστήρια από 30 χώρες – Οι επιδόσεις της Ελλάδας