Τη σημασία συλλογής πλάσματος αίματος και στη χώρα μας, με σκοπό την παραγωγή των κρίσιμων φαρμάκων που είναι απαραίτητα για πρωτοπαθείς και δευτερογενείς ανοσοανεπάρκειες ανέδειξαν οι Έλληνες ασθενείς κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Συνεδρίου Πρωτεϊνών Πλάσματος (International Plasma Protein Congress – IPPC) που πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία και το οποίο παρακολούθησε το ygeiamou.gr.
Στην Ελλάδα, όπως και στη συντριπτική πλειονότητα των χωρών της Ευρώπης, δε συλλέγεται ικανοποιητική ποσότητα πλάσματος. Μόνο τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες (Αυστρία, Τσεχία, Ουγγαρία, Γερμανία) διαθέτουν μικτά συστήματα συλλογής πλάσματος και συλλέγουν πάνω από το 47% του ευρωπαϊκού πλάσματος. Αντίθετα, οι ευρωπαϊκές χώρες με αποκλειστικά δημόσια συστήματα συλλογής πλάσματος εμφανίζουν σημαντικό έλλειμμα και εισάγουν πλάσμα από άλλες χώρες. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Γαλλία, η οποία καλύπτει τις ανάγκες της σε πλάσμα μόνο κατά 50% από το εθνικό δημόσιο σύστημα συλλογής.
Η Ελλάδα βρίσκεται πολύ πίσω στον τομέα αυτόν, με τους ασθενείς να δηλώνουν ότι ένα κέντρο πλασμαφαίρεσης θα ήταν βοηθητικό καθώς πιθανόν να έδινε κίνητρο για παραγωγή των φαρμάκων εντός της χώρας. Σύμφωνα με όσα ανέφεραν στο ygeiamou.gr ο αντιπρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Ασθενών με Πρωτοπαθή Ανοσοανεπάρκεια «Αρμονία», Κωνσταντίνος Πετράκης και το μέλος του Πανελληνίου Συλλόγου Ασθενών με ανοσοανεπάρκεια «Γαληνός», Απόστολος Τοπάλης, οι ασθενείς με πρωτοπαθή ανοσοανεπάρκεια στη χώρα μας σήμερα υπολογίζονται περί τους 300. Ωστόσο, η γ-σφαιρίνη, το συνηθέστερο φάρμακο που χρησιμοποιείται για ανοσοανεπάρκειες απαιτείται για ευρεία γκάμα άλλων ασθενών, όπως είναι οι ογκολογικοί ασθενείς. Η λήψη των φαρμάκων γίνεται κάθε μήνα και έχει τύχει οι ασθενείς να έχουν καθυστέρηση, έως ένα μήνα, στη λήψη της αγωγής τους εξαιτίας ελλείψεων στα σκευάσματα. Οι Έλληνες ασθενείς καλούν την ελληνική κυβέρνηση να ενισχύσει τις προσπάθειες συλλογής πλάσματος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα φάρμακα από πλάσμα είναι απολύτως απαραίτητα για την διασφάλιση ενός φυσιολογικού προσδόκιμου και μιας καλής ποιότητας ζωής για τους ασθενείς που πάσχουν από ορισμένες χρόνιες και σπάνιες παθήσεις, όπως οι πρωτοπαθείς και δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες, οι ανοσομεσολαβούμενες περιφερικές νευροπάθειες, η αιμορροφιλία, το κληρονομικό αγγειοοίδημα, η νόσος Kawasaki, το σύνδρομο Guillain-Barré, κ.α.
Ο κ. Απόστολος Τοπάλης
Επιπλέον, χρησιμοποιούνται συχνά και στην κοινή ιατρική για διάφορα θέματα όπως η υποστήριξη ασθενών μετά από χειρουργεία, οι μεταμοσχεύσεις οργάνων και η θεραπεία δαγκωμάτων ζώων. Χρησιμοποιώντας ως αποκλειστική πρώτη ύλη για την παραγωγή τους το ανθρώπινο πλάσμα, μια ουσία η οποία δεν μπορεί να δημιουργηθεί συνθετικά σε εργαστήριο, ούτε και να αντικατασταθεί από κάποια άλλη, τα φάρμακα από ανθρώπινο πλάσμα (PDMPs) έχουν μια ιδιαίτερα σύνθετη διαδικασία παραγωγής. Η εξάρτηση της παραγωγής αυτών των φαρμάκων από την εθελοντική δωρεά του πλάσματος από υγιείς δότες, εξηγεί την πολυπλοκότητα και την κρισιμότητα των συγκεκριμένων φαρμάκων, αλλά και τη δυσκολία στην εξασφάλιση σταθερής πρόσβασης σε αυτά σε επίπεδο Ε.Ε.
Το παράδειγμα της Τσεχίας
Η Τσεχία μέσω ενός μεικτού μοντέλου δημόσιας και ιδιωτικής συλλογής πλάσματος που προβλέπει και οικονομική αποζημίωση για τους δότες συλλέγει σε σταθερή βάση σημαντικές ποσότητες πλάσματος για την παραγωγή φαρμάκων, επαρκείς για να καλύψουν τις ανάγκες των ασθενών σε θεραπείες από πλάσμα σε εθνικό επίπεδο, αντιπροσωπεύοντας παράλληλα ένα μεγάλο ποσοστό του συνολικού πλάσματος που συλλέγεται για την παραγωγή φαρμάκων σε επίπεδο Ε.Ε.
Ο Τσέχος Υφυπουργός Υγείας, Jakub Dvořáček, μιλώντας στο ygeiamou.gr σημείωσε πως η χώρα συλλέγει 1,3 εκατομμύρια λίτρα πλάσματος σε ετήσια βάση, το μεγαλύτερο ποσοστό του οποίου (πάνω από το 90%) εξάγεται σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Παρά τη μεγάλη παραγωγή πλάσματος, όμως, η χώρα δεν έχει καταφέρει να παράγει η ίδια τα κρίσιμα φάρμακα, τα οποία συνεχίζει να αγοράζει. «Προσπαθήσαμε να κινητοποιήσουμε τις εταιρείες για την παραγωγή φαρμάκων. Το συζητάμε κατά καιρούς αλλά δεν έχουμε μέχρι τώρα αποτέλεσμα», ανέφερε, τονίζοντας, ωστόσο, ότι εξαιτίας της εγχώριας συλλογής πλάσματος υπάρχουν συμφωνίες για τροφοδότηση της χώρας σε φάρμακα κατά προτεραιότητα.
Πώς η Τσεχία κατάφερε να συλλέγει τόσο μεγάλες ποσότητες πλάσματος; Ο ένας λόγος είναι η ύπαρξη πολλών ιδιωτικών κέντρων πλασμαφαίρεσης, παράλληλα με τα δημόσια κέντρα. Ο δεύτερος είναι ο μεγάλος όγκος δοτών που δέχονται κίνητρο να δώσουν πλάσμα μέσω της αποζημίωσής τους για το χρόνο τους και τις μετακινήσεις τους (το ύψος της αποζημίωσης είναι 30-40 ευρώ). Η δωρεά πλάσματος, άλλωστε, δεν ακολουθεί τους ίδιους κανόνες με τη δωρεά αίματος και αναλόγως τη χώρα γίνεται περισσότερες από 30 φορές το χρόνο. Ενδεικτικά, στη Γερμανία μπορεί κάποιος να πάει για πλασμαφαίρεση 60 φορές το χρόνο, ενώ στις ΗΠΑ 104 φορές το χρόνο.
Ο Υφυπουργός Υγείας της Τσεχίας, Jakub Dvořáček
Διαβάστε επίσης
Πολύτιμο το πλάσμα στην παραγωγή φαρμάκων – Τι ισχύει στην Ελλάδα για τη συλλογή του
Εθελοντική αιμοδοσία: Αυξήθηκε δυναμικά το 2023 – Το νησί με τους πιο πρόθυμους αιμοδότες
Αιμοδοσία: Οι ανάγκες της χώρας μας είναι διαρκείς, δεν επιτρέπεται εφησυχασμός
