Σε δύο άξονες κινούνται οι ενέργειες του Υπουργείου Υγείας για τον περιορισμό του clawback που πλήττει τον χώρο της υγείας και του φαρμάκου, προκαλώντας οικονομική δυσχέρεια σε φαρμακευτικές εταιρείες και παρόχους υγείας, με αρνητικό αντίκτυπο στους πολίτες.
Ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, έχει θέσει ως προτεραιότητα την «ανακούφιση» από το clawback από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε καθήκοντα. Αναφέρθηκε σε αυτό ήδη από την ομιλία του κατά τη διάρκεια της τελετής παράδοσης – παραλαβής του χαρτοφυλακίου του Υπουργείου. Ο κ. Γεωργιάδης βρίσκεται σε διαρκείς διαβουλεύσεις με τους συνεργάτες του στο Υπουργείο αλλά και τους εμπλεκόμενους φορείς για να οριστούν συγκεκριμένα – και άμεσα εφαρμόσιμα – μέτρα που θα εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση δεν θα απειλείται η πρόσβαση των Ελλήνων σε φάρμακα και εξετάσεις.
Πιο συγκεκριμένα, με τη συγκράτηση του clawback, οι εταιρείες θα έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα να φέρνουν καινοτόμα και ακριβά φάρμακα για χρόνιες και δύσκολες ασθένειες. Σήμερα, το υπέρογκο clawback που καλούνται να πληρώσουν οι εταιρείες αποτελεί αντικίνητρο για την είσοδο νέων φαρμάκων στη χώρα μας, όπως επίσης οδηγεί σκευάσματα στην…έξοδο, δηλαδή σταματούν να κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά για τους ίδιους ακριβώς οικονομικούς λόγους. Αντίστοιχα, σε ό,τι αφορά στις διαγνωστικές εξετάσεις, η μείωση του clawback για τα διαγνωστικά εργαστήρια και τους κλινικοεργαστηριακούς γιατρούς σημαίνει απρόσκοπτη πρόσβαση σε εξετάσεις, χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος «λουκέτου» εργαστηρίων, όπως υπάρχει σήμερα.
«Καταρχάς το clawback δεν είναι μνημονιακός νόμος, είναι νόμος της Ελληνικής Δημοκρατίας που ισχύει και σήμερα και θα ισχύει και αύριο. Το έχουν ψηφίσει πια πάρα πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πολλές μας αντέγραψαν δηλαδή ως προς το clawback. Όταν έφυγα εγώ από το Υπουργείο Υγείας, στα μέσα του 2014, το clawback στα διαγνωστικά, στα μικροβιολογικά ήταν 7%. Το clawback σήμερα είναι 47%. Είναι προφανές ότι εκεί έχει γίνει κάποια μεγάλη ζημιά. Θέλω να ξέρουν όλοι όσοι ασχολούνται με αυτό το θέμα ότι είναι από τις πρώτες μου άμεσες προτεραιότητες να ανακουφίσουμε αυτό το ύψος του clawback, το οποίο είναι πάρα πολύ μεγάλο και όπως έχει φτάσει δεν δουλεύει», σημείωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του (Action 24) ο κ. Γεωργιάδης.
Στο πλαίσιο της υψηλής προτεραιότητας που έχει τεθεί ο περιορισμός του clawback, το Υπουργείο Υγείας έχει διαμορφώσει μια λίστα με διορθωτικές κινήσεις. Δύο είναι οι βασικές ενέργειες που θα γίνουν προκειμένου να μειωθούν οι υποχρεωτικές επιστροφές: Πρώτον θα ενισχυθεί η χρηματοδότηση και δεύτερον θα εφαρμοστούν μέτρα εξορθολογισμού και αποτελεσματικότερης εφαρμογής των θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Μάλιστα, οι δράσεις ανακούφισης ξεκινούν από τα διαγνωστικά κέντρα.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνάντησης που είχε ο κ. Γεωργιάδης με το Συντονιστικό Όργανο Φορέων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), το οποίο εκπροσωπεί διαγνωστικά κέντρα, πολυϊατρεία, κλινικοεργαστηριακούς γιατρούς, συμφωνήθηκε ενίσχυση του προϋπολογισμού των διαγνωστικών κατά 30 εκατομμύρια ευρώ για να «κλείσει» το 2023. Το ποσό αυτό θα δώσει μια τονωτική ένεση στα εργαστήρια που έχουν βρεθεί σε μια κατάσταση μη διαχειρίσιμη. Οπως αναφέρουν εκπρόσωποι του χώρου, εφέτος το clawback έφτασε στο 47%. Η οικονομική πίεση είναι τέτοια οικονομική πίεση που έχει ως αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες των εργαστηρίων να δυσκολεύονται να προμηθευτούν αντιδραστήρια και να καταβάλλουν το δώρο των Χριστουγέννων στους εργαζόμενους.
Παράλληλα με την επιπλέον χρηματοδότηση, η ΗΔΙΚΑ βρίσκεται ήδη σε διαδικασία εφαρμογής θεραπευτικών πρωτοκόλλων για να μπουν «κόφτες» στις διαγνωστικές εξετάσεις. Σύμφωνα με όσα είπαν οι εκπρόσωποι των διαγνωστικών στον κ. Γεωργιάδη, κοινές εξετάσεις όπως η βιταμίνη D ή εξέταση χοληστερίνης γίνονται πέντε και επτά φορές το χρόνο, κάτι που οδηγεί σε σπατάλη. Έτσι, συμφωνήθηκε να εφαρμοστούν πιο συγκεκριμένα πρωτόκολλα που θα «κόβουν» υπέμετρη επαναληψιμότητα εξετάσεων. Μάλιστα, όταν υπάρχει επιθυμία υπέρβασης του πρωτοκόλλου – κάποιος θέλει να κοιτάζει τη χοληστερίνη του πολλαπλές φορές το χρόνο – θα έχει τη δυνατότητα να πηγαίνει σε δημόσια δομή Υγείας και όχι στον ιδιωτικό τομέα.
Δείκτες παρακολούθησης και «κλειδώματα» θεραπευτικών πρωτοκόλλων
Σε καλό δρόμο βρίσκεται η συζήτηση και για τον περιορισμό του clawback στον τομέα του φαρμάκου. Ο κ. Γεωργιάδης έχει πραγματοποιήσει από δύο φορές συναντήσεις με κάθε φορέα-εκπρόσωπο φαρμακευτικών επιχειρήσεων (ΣΦΕΕ, ΠΕΦ, PIF). Για τη μείωση του clawback προκρίνεται ένας συνδυασμός αύξησης της χρηματοδότησης και εξορθολογιστικών μέτρων για τη μείωση της δαπάνης.
Ειδικότερα, η ενίσχυση της νοσοκομειακής και εξω – νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης πιθανόν προέλθει από το Ταμείο Ανάκαμψης, χωρίς να έχει αποσαφηνιστεί το ποσό που θα αφορά. Επιπλέον, προωθούνται νομοθετικές διατάξεις για την εφαρμογή μέτρων που θα οδηγήσουν σε εξορθολογισμό των δαπανών. Αυτά αφορούν κυρίως στην εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων και στη διείσδυση γενοσήμων.
Μεταξύ άλλων αναμένεται να εφαρμοστούν δείκτες παρακολούθησης των θεραπευτικών πρωτοκόλλων που αφορούν σε διάφορους παράγοντες, όπως για παράδειγμα τα κλινικά χαρακτηριστικά και ο ρυθμός ένταξης ασθενών. Επίσης, πρωθούνται κλειδώματα θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Παράλληλα, η πρόθεση του Υπουργείου είναι η αύξηση της υποχρεωτικής συνταγογράφησης γενοσήμων. Όλα τα παραπάνω μέτρα, θα λειτουργήσουν υπέρ της συγκράτησης της δαπάνης που σημαίνει περιορισμός του clawback.
Σύμφωνα με τους εκπροσώπους των φαρμακευτικών εταιρειών, έτσι όπως υπολογίζεται σήμερα το clawback οδηγεί τη φαρμακοβιομηχανία να καταβάλλει ποσά που υπερβαίνουν πλέον την «κλειδωμένη» δημόσια χρηματοδότηση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι εταιρείες να μην έχουν επιχειρηματικό συμφέρον να φέρουν νέα και καινοτόμα φάρμακα στη χώρα μας, ούτε να κρατήσουν κάποια σκευάσματα στην ελληνική αγορά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πρόσβαση που έχουν οι πολίτες σε θεραπείες.
Τη βούληση της Πολιτείας για έλεγχο του clawback επιβεβαίωσε προ ημερών και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά το χαιρετισμό του στην τελετή θεμελίωσης της νέας πτέρυγας του εργοστασίου της φαρμακευτικής εταιρείας Boehringer Ingelheim, στο Κορωπί.
«Πρόθεσή μας είναι να μειώσουμε, να περιορίσουμε δραστικά το clawback τα επόμενα χρόνια. Για να γίνει, ωστόσο, αυτό θα πρέπει να γίνουν επίσης και τολμηρές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες να εξορθολογίζουν συνολικά τη φαρμακευτική δαπάνη στη χώρα μας. Αναφέρω ενδεικτικά τον ψηφιακό φάκελο υγείας για γιατρούς και ασθενείς, την πλήρη αξιοποίηση του εργαλείου της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, που μας δίνει πρόσβαση σε πολύ αναλυτικά δεδομένα, και βέβαια την παράλληλη λειτουργία των μητρώων διασταύρωσης ασθενών, νοσημάτων, φαρμάκων» είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ο Πρωθυπουργός.
