Για την Κλαρίσα Ντάλογουεϊ, το απονενοημένο διάβημα του Σέπτιμους Γουόρεν Σμιθ, ενός άνδρα που δεν γνώριζε προσωπικά, ήταν μια κίνηση άξια θαυμασμού. Η ηρωίδα του μυθιστορήματος της Βιρτζίνια Γουλφ «Κυρία Ντάλογουεϊ» που πρωτοκυκλοφόρησε σαν χθες, στις 14 Μαΐου το 1925, αναγνώρισε στην τελική πράξη του Σμιθ την ανάγκη να προστατεύσει την ψυχή του. Κατά τη μετάβαση από τη λογοτεχνία στην πραγματική ζωή ωστόσο, η διάθεση εξωραϊσμού της αυτοχειρίας δίνει τη θέση της σε σκληρά στατιστικά δεδομένα.

Σύμφωνα με την έκθεση για το 2022 από το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας «ΚΛΙΜΑΚΑ», παρατηρήθηκε αυξητική τάση των θανάτων από το 2020 έως το 2022, σχεδόν 25%. Τα στοιχεία καταγράφουν 600 περίπου αυτοκτονίες στο παραπάνω διάστημα, αριθμός που αντιστοιχεί σε δύο τουλάχιστον την ημέρα, σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης που επισημαίνουν επιπλέον ότι οι αυτοκτονίες υποκαταγράφονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Η έρευνα έδειξε ακόμη ότι:

  • η πλειοψηφία των αυτοχείρων ήταν άντρες κατά συντριπτική πλειοψηφία (78%)
  • τα άτομα άνω των 60 σημείωσαν τις περισσότερες αυτοκτονίες
  • τα περιστατικά αφορούσαν κυρίως τις ηλικίες 60 – 64 ετών  για τους άνδρες και 35 – 39 ετών για τις γυναίκες
  • ο αριθμός των αυτοκτονιών στις νεαρές ηλικίες παρουσιάζει εν γένει αυξητικές τάσεις
  • ο υψηλότερος αριθμός αυτοκτονιών για το 2022 καταγράφηκε στην Κρήτη (το 17% του συνολικού αριθμού των θανάτων) και έπειτα ακολούθησε η Κεντρική Μακεδονία
  • η πλειοψηφία των αυτοκτονιών σημειώθηκε κατά τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούνιος – Ιούλιος – Αύγουστος)

Το τελευταίο εύρημα συμπλέει με δεδομένα και από άλλες χώρες, τα οποία υποδεικνύουν ότι οι υψηλές θερμοκρασίες συσχετίζονται με τις αυτοκτονίες και τις απόπειρες αυτοκτονιών, με κάθε αύξηση της μέσης μηνιαίας θερμοκρασίας κατά 1℃ να πολλαπλασιάζει τους θανάτους που σχετίζονται με την ψυχική υγεία κατά 2,2%.

Η αυτοχειρία βέβαια έχει αποτελέσει αντικείμενο και της αναλογιστικής επιστήμης και αποτελεί περίπτωση που, εύλογα, λαμβάνεται υπ’ όψιν από την ιδιωτική ασφάλιση. Οι όροι «αυτοκτονία» και «απόπειρα αυτοκτονίας» απαντώνται στα ασφαλιστήρια συμβόλαια κάθε κλάδου, από τις ταξιδιωτικές ασφαλίσεις έως τις ασφάλειες αυτοκινήτου και ζωής, καθώς σχετίζονται άμεσα με τον ασφαλιστικό κίνδυνο και το ρίσκο που αναλαμβάνει η ασφαλιστική εταιρεία.

Τα μοναδικά εντούτοις συμβόλαια που θα αποζημιώσουν σε περίπτωση αυτοχειρίας είναι τα ασφαλιστήρια ζωής. Όπως ορίζει και το Άρθρο 30 του Νόμου 2496/1997: «Εάν το πρόσωπο για το θάνατο του οποίου συνάπτεται η ασφάλιση αυτοκτόνησε, ο ασφαλιστής υποχρεούται να καταβάλει το ασφάλισμα, εφόσον έχουν περάσει δύο (2) τουλάχιστον χρόνια από τη σύναψη της σύμβασης. Το ίδιο ισχύει και για κάθε μεταγενέστερη συμφωνία με την οποία αυξάνεται το ασφαλιστικό ποσό».

Με την παραπάνω ρήτρα αυτοκτονίας, το suicide clause διεθνώς, διευθετήθηκε ένα βασικό πρόβλημα σχετικά με την εξαίρεση της αυτοκτονίας, δεδομένου ότι μια βασική ιδιότητα των ασφαλιστηρίων ζωής είναι η προστασία των εξαρτώμενων μελών. Παραμένει εντούτοις μια σειρά περιπτώσεων που δεν θα καλυφθούν από τα ασφαλιστήρια ζωής, παρότι προκάλεσαν τον θάνατο του ασφαλισμένου, όπως:

  • πολεμικά γεγονότα, πολιτική ή στρατιωτική στάση, επανάσταση, εμφύλιες διαμάχες, συμμετοχή σε διαδηλώσεις και ταραχές ή στρατιωτικές επιχειρήσεις
  • συμμετοχή σε κάθε μορφής τρομοκρατικές, παράνομες και εγκληματικές πράξεις
  • χρήση πυρηνικών όπλων, μετάδοση ατομικής ενέργειας που προκαλείται τεχνητά, επιδράσεις ατομικής, πυρηνικής ενέργειας ή χημικής μόλυνσης
  • συμμετοχή σε επικίνδυνες δραστηριότητες όπως πτώση με αλεξίπτωτο, πτήσεις με αερόστατα κ.α., αυτόνομες καταδύσεις ερασιτεχνικές ή επαγγελματικές, επιχειρήσεις με χρήση εκρηκτικών υλών, επαγγελματικούς ή ερασιτεχνικούς αγώνες ή προπονήσεις πυγμαχίας ή πάλης
  • οι συνέπειες αναθυμιάσεων φαρμάκου, δηλητηρίου ή αερίου
  • επιληψία, ψυχιατρικές παθήσεις, σπασμοί, απώλεια συνείδησης/αισθήσεων
  • χρήση ναρκωτικών ή κατάχρηση αλκοόλ.

Οι ως άνω αποτελούν κάποιες από τις συνηθέστερες εξαιρέσεις. Από εκεί και πέρα, κάθε εταιρεία θέτει ειδικούς όρους που κατατοπίζουν καλύτερα περί των καλύψεων. Επί παραδείγματι, μπορεί μια εταιρεία να διευκρινίζει ότι, σε περίπτωση θανάτου από πτώση αεροσκάφους, θα προβεί στην αποζημίωση των δικαιούχων μόνο εφόσον ο ασφαλισμένος επενέβαινε ως απλός επιβάτης ή μόνο στην περίπτωση που επρόκειτο για δρομολόγιο αναγνωρισμένων αεροπορικών εταιρειών που λειτουργούν νόμιμα και εκτελούν τακτικές γραμμές εναερίων
συγκοινωνιών.

Διαβάστε επίσης: 

Ασφάλιση – Φιλικός διακανονισμός: Τι είναι και γιατί σας συμφέρει

Νοσηλεία σε συμβεβλημένο νοσοκομείο: 5 βήματα για την αποζημίωση

Διαφωνείτε με την αποζημίωση της ασφαλιστικής; Η διαδικασία που δίνει λύση